Cyber Security Tips

CYBER SECURITY TIPS
 

મોબાઇલ સુરક્ષા ટીપ્સ

• મોબાઈલ ફોનને પાસવર્ડથી સુરક્ષિત રાખો અને તમારો મોબાઈલ ફોન ક્યારેય કોઈને ન આપો.
• તમારા એકાઉન્ટ અને ડેટાને સુરક્ષિત રાખવા માટે મજબૂત પાસવર્ડ પસંદ કરો.
• દર 60 દિવસમાં ઓછામાં ઓછા એક વખત તમારો મોબાઇલ પિન નિયમિતપણે બદલો.
• તમારા ખોવાયેલા અથવા ચોરાયેલા ફોનની જાણ તરત જ મોબાઇલ સેવા પ્રદાતાઓ (એરટેલ / વોડાફોન / આઇડિયા / જીઓ વગેરે) અને કાયદા અમલીકરણ અધિકારીઓને કરો.
• એન્ટિ-વાયરસ અને એન્ટિ-સ્પાયવેરનો ઉપયોગ કરો અને તેમને નિયમિતપણે અપડેટ કરતા રહો.
• લાઇસન્સ સોફ્ટવેર વાપરો. અવિશ્વસનીય સ્ત્રોતોમાંથી ખરીદેલ સૉફ્ટવેરમાં વાયરસ અથવા ટ્રોજન હોઈ શકે છે જે તમારી ફાઇલોને દૂષિત કરી શકે છે અને તમારો ગોપનીય ડેટા જાહેર કરી શકે છે.
• તમારા ફોનમાં ક્રેડિટ કાર્ડની વિગતો, મોબાઇલ બેંકિંગ પાસવર્ડ અને વપરાશકર્તા ID જેવી સંવેદનશીલ માહિતી સ્ટોર કરશો નહીં.
• કોલર ટ્યુન અથવા ડાયલર ટ્યુન અથવા જાણીતા અથવા અજાણ્યા સ્ત્રોતોમાંથી ઇમેઇલ્સ અથવા જોડાણો ખોલવા/ડાઉનલોડ કરવા જેવી ઑફર્સ સ્વીકારતી વખતે સાવચેત રહો.
• સાર્વજનિક સ્થળોએ બ્લૂટૂથનો ઉપયોગ કરતી વખતે સાવચેત રહો કારણ કે કોઈ તમારો ગોપનીય ડેટા/માહિતી એક્સેસ કરી શકે છે.
• બેંકનું પ્રતિનિધિત્વ કરતા હોવાનો દાવો કરતા ઈમેલ/સોશિયલ નેટવર્કિંગ સાઇટ્સમાં આપેલી લિંક પર ક્લિક કરશો નહીં.
• તમે જે વેબસાઇટ્સ બ્રાઉઝ કરી રહ્યા છો તેના વિશે સાવચેત રહો, જો તે અધિકૃત ના હોય તો તેમાંથી કંઈપણ ડાઉનલોડ કરશો નહીં.
• તમારી ઓપરેટિંગ સિસ્ટમ, બ્રાઉઝર અને ઈમેલ ક્લાયંટ માટે નવીનતમ સુરક્ષા પેચ સાથે તમારા મોબાઇલને અપડેટ કરો.

મોબાઇલ પાસવર્ડ સુરક્ષા ટીપ્સ

• જો બેંક તરફથી MPIN મળે, ત્યારે તેને તરત જ બદલો.
• તમારા MPIN માટે નીચેનાનો ક્યારેય ઉપયોગ કરશો નહીં: 123456, 112233, 111222, Pasword@123
• તમારો MPIN ક્યારેય કોઈની સાથે શેર કરશો નહીં, બેંક કર્મચારીઓ સાથે પણ નહીં.
• વિવિધ ખાતાઓ માટે સમાન MPINનો ઉપયોગ કરવાનું ટાળો. એકવાર હેકર્સે એક પાસવર્ડનો અંદાજ લગાવી લીધા પછી, તેઓ વારંવાર એ જોવાનો પ્રયાસ કરશે કે તે અન્ય એકાઉન્ટ્સ પર કામ કરે છે કે નહીં.
• તમારો MPIN યાદ રાખો. તમારો પાસવર્ડ અથવા પિન ક્યાંય પણ લખશો નહીં, ખાસ કરીને તમારા કાર્ડ પર નહીં.
• 60 દિવસમાં ઓછામાં ઓછા એક વખત નિયમિત અંતરાલે તમારો MPIN બદલો.
• જો તમને શંકા હોય કે કોઈ તમારો MPIN/પાસવર્ડ જાણે છે, તો તેને તરત જ બદલો.
• તમારો પાસવર્ડ અથવા પિન કોઈને ઈમેલ અથવા ટેક્સ્ટ મેસેજ દ્વારા મોકલશો નહીં.
• તમારો પાસવર્ડ અથવા MPIN જાહેરમાં મોટેથી બોલશો નહીં જ્યાં અન્ય લોકો તમને સાંભળી શકે.
• તમારું બ્રાઉઝર/મોબાઇલ સ્ટોર કરશો નહીં, તમારા કાર્ડ/એકાઉન્ટનો પાસવર્ડ યાદ રાખો.

સુરક્ષિત ઓનલાઈન બેંકિંગ ટીપ્સ

• કોઈપણ અનધિકૃત વ્યવહારોની તપાસ કરવા માટે તમારા એકાઉન્ટ સ્ટેટમેન્ટની વારંવાર સમીક્ષા કરો.
• પ્રાપ્તકર્તાની યોગ્ય માન્યતા વિના રકમ સ્થાનાંતરિત કરશો નહીં, કારણ કે એકવાર ટ્રાન્સફર કરવામાં આવેલ રકમ પરત મેળવી શકાતું નથી.
• SMS સૂચનાઓ અને OTP અન્ય કોઈને મોકલવામાં ન આવે તેની ખાતરી કરવા માટે તમારા મોબાઇલ નંબરમાં ફેરફારના કિસ્સામાં તરત જ બેંકને જાણ કરો.
• MPIN/પાસવર્ડ ક્યારેય જાહેર કરશો નહીં અથવા લખો નહીં, MPIN/પાસવર્ડના સંબંધમાં બેંક તરફથી કોઈ પણ ઈમેલ અથવા પેપર કમ્યુનિકેશન ક્યારેય રાખશો નહીં.
• શેર કરેલ કમ્પ્યુટર નેટવર્ક જેમ કે સાયબર કાફે અથવા સાર્વજનિક વાઇફાઇ નેટવર્ક જેવા કે હોટેલ/એરપોર્ટ વગેરેમાંથી ઇન્ટરનેટ બેંકિંગને ઍક્સેસ કરવાનું ટાળો.
• હંમેશા બેંકના નેટબેંકિંગ વેબપેજની અધિકૃતતા https અને PADLock સિમ્બોલ તરીકે ચેક કરીને તપાસો.
• તમારા બ્રાઉઝર પર “પાસવર્ડ યાદ રાખો” સુવિધાઓને બંધ કરો.
• જ્યારે તમે નેટબેંકિંગમાંથી બહાર નીકળો ત્યારે હંમેશા લોગઆઉટ કરો. બ્રાઉઝરને સીધું બંધ કરશો નહીં.
• નામ અને ઈમેલ આઈડી જેવી અંગત માહિતી દાખલ કરતા પહેલા વેબસાઈટની ગોપનીયતા નીતિ વાંચો. વેબસાઈટના માલિક દ્વારા તમારી માહિતીનો ઉપયોગ કેવી રીતે કરવામાં આવશે તે અંગે સચેત રહો.

સુરક્ષિત ઓનલાઈન શોપિંગ ટીપ્સ

• વિશ્વસનીય/પ્રતિષ્ઠિત વેબસાઇટ્સ દ્વારા હંમેશા ખરીદી કરો અથવા ચુકવણી કરો.
• ઈમેલની લિંક પર ક્લિક કરશો નહીં. બ્રાઉઝરના એડ્રેસ બારમાં હંમેશા URL લખો.
• તમારી ખાનગી વિગતો દાખલ કરતા પહેલા, હંમેશા HTTPS માટે સાઇટનું URL તપાસો.
• જો તમે વારંવાર ઓનલાઈન ખરીદી કરતા હો, ઓનલાઈન ટ્રાન્ઝેક્શન માટે બેંક કાર્ડનો ઉપયોગ કરતા ગ્રાહકો તેમના કાર્ડ માટે કાર્ડ વપરાશ મર્યાદા સેટ કરી શકે છે.
• વ્યવહાર કરવાનું શરૂ કરતા પહેલા વેબ પેજ પર PADLOCK ચિહ્ન / HTTPS માટે તપાસો.
• કોઈપણ પોપ-અપ વિન્ડો પર તમારી ગોપનીય એકાઉન્ટ માહિતી જેમ કે ક્રેડિટ કાર્ડ નંબર્સ, એક્સપાયરી ડેટ, સીવીવી મૂલ્યો વગેરે દાખલ કરશો નહીં.
• OTP વધુ સુરક્ષિત હોવાથી સ્ટેટિક વિઝા અને માસ્ટરકાર્ડ સિક્યોર કોડ પાસવર્ડને બદલે મોબાઇલ ફોન પર પ્રાપ્ત વન ટાઇમ પાસવર્ડ (OTP) નો ઉપયોગ કરો.
• OTP ક્યારેય કોઈની સાથે શેર કરશો નહીં, OTP એ કામચલાઉ પાસવર્ડ છે જેને MPIN જેવો જ ગુપ્ત રાખવાની જરૂર છે.

સુરક્ષિત ફોન બેંકિંગ ટીપ્સ

• મોબાઈલ બેંકિંગ અધિકારી સાથે વાત કરતી વખતે, નીચે આપેલ વાર્તાલાપ ક્યારેય જાહેર કરશો નહીં.
• ખાતરી કરો કે કોઈ તમને તમારો PIN (વ્યક્તિગત ઓળખ નંબર) દાખલ કરતા જુએ નહીં.
• જાહેર સ્થળોએ મોબાઈલ બેંકિંગ અધિકારીને વેરિફિકેશન વિગતો આપવાનું ટાળો.
• મોબાઈલ બેંકિંગ ચેનલનો ઉપયોગ ફક્ત ખાતાધારક દ્વારા જ કરવાનો છે. તમે સ્વ-પ્રમાણીકરણ પૂર્ણ કર્યા પછી લાઇનને સ્થાનાંતરિત કરશો નહીં અથવા ફોન અન્ય કોઈ વ્યક્તિને સોંપશો નહીં.

ATM કાર્ડની સિક્યોરિટી ટીપ્સ

બેંક સમયાંતરે પોતાના ગ્રાહકોની સુવિધાને લઈને ચેતવણી આપતી રહે છે. ઓનલાઈન દગાખોરીને લઈને ગ્રાહકોએ એટીએમના ઉપયોગને લઈને સાવધાની રાખવી જરૂરી છે.

બેંકના ગ્રાહકોને એટીએમના સિક્યોરિટી ટીપ્સનું ધ્યાન રાખવી જરૂરી છે.

• તમારો PIN યાદ રાખો. તેને ક્યાંય પણ લખશો નહીં, અને ચોક્કસપણે ક્યારેય કાર્ડ પર નહીં.
• તમારું કાર્ડ તમારા પોતાના અંગત ઉપયોગ માટે છે. તમારો પિન અથવા કાર્ડ કોઈની સાથે શેર કરશો નહીં, તમારા મિત્રો કે પરિવારજનોને પણ નહીં.
• એટીએમ કાર્ડનો ઉપયોગ કરવા અથવા તમારી રોકડ ઉપાડ કરવા માટે અજાણ્યા લોકોની મદદ ન લો.
• ATM/POS મશીન પર ATM કાર્ડના ઉપયોગ સમયે હાથથી કીપેડને ઢાંકીને રાખો. આમ કરવાથી કોઈ તમારો પાસવર્ડ જોઈ શકશે નહીં.
• આ સિવાય તમારા પિનની ડિટેલ્સ કોઈની પણ સાથે શેર ન કરો.
• કોઈ પણ ગ્રાહકે પોતાના પિન નંબર કાર્ડ પર લખવાની ભૂલ કરવી નહીં.
• કાર્ડ ડિટેલ કે પિન નંબર પૂછતા ટેક્સ્ટ્ મેસેજ, ઈમેલ કે કોલ્સનો જવાબ આપવો નહીં.
• તમારી બર્થ ડેટ, ફોન નંબર કે પછી એકાઉન્ટ નંબરને કાર્ડના પિનની જેમ ઉપયોગ ન કરવો.
• પોતાના ટ્રાન્ઝેક્શનની રિસિપ્ટને પણ સંભાળીને રાખો અથવા તેને તરત જ ડિસ્પોઝ કરો.
• ટ્રાન્ઝેક્શન શરૂ કરતાં પહેલાં સ્પાઈ કેમેરાને ચેક કરો.
• ATM કે POS મશીનના ઉપયોગ સમયે કીપેડમાં છેડછાડ થયેલ નથી તેનું ધ્યાન રાખો.
• ધ્યાન રાખો કે તમારો ફોન નંબર એકાઉન્ટ સાથે જોડાયેલો રહે જેનાથી ટ્રાન્ઝેક્શન એલર્ટ મળતા રહે અને પર્સનલ ડિટેલ્સની જાણકારી કોઈને આપશો નહિ.

મોબાઇલ બેંકિંગ સુરક્ષા ટીપ્સ

• એકવાર તમારું કાર્ય પૂર્ણ થઈ જાય, એપ બંધ કરતા પહેલા મોબાઈલ બેંકિંગમાંથી લોગ આઉટ કરો.
• તમારી મોબાઇલ ઓપરેટિંગ સિસ્ટમ અને એન્ટિ-વાયરસ સૉફ્ટવેરને અપડેટ રાખો.
• મહત્તમ સુરક્ષા સુનિશ્ચિત કરવા માટે તમારા ઉપકરણ દ્વારા સંકેત આપ્યા મુજબ અપડેટ્સ ઇન્સ્ટોલ કરો.
• સુરક્ષિત વાયરલેસ નેટવર્ક પર મોબાઇલ બેંકિંગ ઍક્સેસ કરો. સાર્વજનિક Wi-Fi હોટસ્પોટ્સનો ઉપયોગ કરશો નહીં. અસુરક્ષિત નેટવર્ક્સ સંવેદનશીલ ડેટાને છતી કરી શકે છે, તેને હેકરો માટે સંવેદનશીલ બનાવે છે.
• તમારા ડેબિટ/ક્રેડિટ કાર્ડ નંબર, સીવીવી નંબર અથવા પિન જેવી ગોપનીય માહિતી તમારા મોબાઇલ ફોનમાં સાચવશો નહીં.
• અનધિકૃત ઍક્સેસ સામે રક્ષણ આપવા માટે તમારા મોબાઇલ ઉપકરણને પાસવર્ડ-સુરક્ષિત કરો. એક પિન/પાસવર્ડ સેટ કરો જેને ક્રેક કરવું મુશ્કેલ છે